Lieve Vrienden van Combattimento, van harte welkom op deze speciale pagina. Hier krijgt u de primeur van ons eigen lockdown project: ‘In Focus’. Lees hier korte verhalen van ons en bekijk en beluister alvast de mooie verzameling van korte video’s die we maakten in de kleinst mogelijke kamermuziek bezetting. Vanaf volgende week gaan we de video’s één voor één openbaar maken, dus houdt ze graag nog even voor uzelf! We hopen dat u er van geniet! En als u wilt, laat graag een reactie achter onderaan deze pagina. Dat vinden wij erg leuk!
Marjolein Dispa, altviool:
Lieve Vrienden,
Hoe maken jullie het? Tijdje elkaar niet gezien, daarom deze muziekdeeltjes!
De keuze van het W. F. Bach duet met Quirine kwam tot stand omdat ik deze duetten, er zijn er drie, heel bijzonder vind. Ze zijn namelijk origineel voor 2 altviolen, dat is op zich al apart! Dit duet in g klein, vind ik zelf de mooiste. Hier en daar een melancholieke touch, soms een glimlach en iedere noot met zeggingskracht. Het korte proces van samenspel met Quirine ook op de altviool, was fijn, ze speelt op mijn vaders altviool, deze is nu van haar, hetgeen er een extra bijzonder gevoel aan geeft!
Hopelijk kunnen Quirine en ik de andere duetten ook eens opnemen, het zijn toch allemaal juweeltjes!
Duo Marjolein & Quirine: W.F. Bach: duo voor twee altviolen in G klein
Diederik van Dijk, cello:
Het was echt een uitje voor me, de eerste keer in een maand tijd dat ik weer de trein nam. Ik ging vanuit mijn eigen stad Utrecht naar Zwolle waar Erik woont. We zouden een stuk van een obscure 18e -Eeuwse cellist-componist repeteren voor de duo opnames. Giacobbe Cervetto liet in 1761 zijn divertimenti publiceren, een bundeling van – de voor die tijd gebruikelijke – 6 exemplaren. Hij was toen al in de tachtig en zou uiteindelijk 101 jaar oud worden, een bijzondere leeftijd voor elke epoche maar zeker voor die tijd. De divertimenti zijn geschreven in een onbezorgde, laat barokke stijl die al richting het galante van de latere helft van de 18e Eeuw lijkt te gaan. Erik en ik hebben die middag alle 6 stukken doorgespeeld en kwamen uiteindelijk uit bij nummer 3 als favoriet. Of toch nummer 4? Maar 5 was ook erg goed. Uiteindelijk zijn het twee delen uit divertimento 3 geworden van deze grotendeels vergeten Cervetto. Wij hebben er veel plezier aan beleefd en hopen dat u het ook mooi vindt!
Met Cynthia heb ik twee delen uit een prachtige Telemann vioolsonate opgenomen. Dat is dan weer het bekendere werk en ook niet zonder reden. Wat een geweldige componist was hij toch, denk ik telkens weer. En zo’n veelschrijver! Telemann heeft naar het schijnt meer noten geschreven dan Bach en Handel samen. Zijn die noten allemaal van hetzelfde hoge niveau? Geen idee, maar deze vioolsonate is in ieder geval een meesterwerk in het klein. Het was een genoegen om dit stuk samen met Cynthia op te nemen.
Cynthia Freivogel, viool
Over de sonate van Telemann:
I discovered these sonatas when I first started playing the baroque violin and they were immediately some of my favorites. I still remember the feeling of reading them for the first time. Discovering Telmann’s way of using such simple material to evoke joy. And I love the conversational nature of this one in particular. I remember thinking “This is what music is supposed to do! Make people happy!”
Baroque violin sonatas were written so that they could be played with any combination of accompaniment. Often today we hear them exclusively with a keyboard instrument, but sometimes can be very nice with a guitar or lute player and a cellist or gamba player can bring some strength and beauty to the bass line in either case. There have also been some lovely experiments made with cello players being solely responsible for the bass line and harmony. It was really nice to do this with Diederik who has such a creative and intelligent way of adding and suggesting harmony supporting the melodic line.
Duo Cynthia & Diederik: G.P. Telemann: Sonate nr.2 in D groot, TWV 41:D1
Erik Olsman, contrabas:
Tijdens de lockdown de mogelijkheden zoeken.
In het begin van het seizoen hebben we gelukkig nog de serie concerten met Isabelle van Keulen kunnen doen. Toen het weer verkeerde kant op ging met het aantal besmettingen hebben we de concerten met Matthijs Koene om kunnen zetten naar opnames in de Waalse Kerk in Amsterdam. Dat was erg fijn. In een jaar waarin je weinig kunt spelen elkaar weer muzikaal voelen zij het op afstand. Wij hebben het geluk dat niemand van ons besmet is geweest en dus hebben we elkaar ook niet besmet. Maar je mist het zo. En als je dan een project hebt afgerond zoals de video’s met Matthijs Koene dan merk je dat je het belangrijkste van een concert mist. En dat bent u. Onze vrienden en het publiek in de zaal. We hebben u nodig. Dit besef wordt veel groter en hoewel we af en toe bij elkaar zijn verheug ik me het meest op de reacties van u als publiek. Het stille luisteren tijdens een langzaam deel. De vreugde en blije gezichten na afloop van een stuk. En de reacties na afloop van een concert. We hopen u weer te zien en te horen!!
Maar in de tussentijd wil je graag in vorm blijven en ook als Combattimento blijven ademen. Daarom hebben we de afgelopen tijd de video’s in kleine verbanden gemaakt. Het is een manier om je fysiek en muzikaal te blijven trainen en uitdagen in een lange tijd van geen concerten. Samen met Diederik hebben we de 6 Lessons or Divertimenti for 2 Cello’s, Op.4 (Cervetto, Giacobbe Basevi) op een dag doorgewerkt. Hier hebben we er 2 van uitgezocht die we het beste bij Combattimento vonden passen. En hier later weer 1 Divertimento waar we twee delen van hebben opgenomen. Dat was fijn om te spelen en af te tasten. Het mooie is dat je zo kunt inzoomen op de details en meteen op elkaar kunt inspelen als je iets hoort omdat “er niemand doorheen zit te spelen”…..
Meestal als Continuo begeleid je en nu konden we heerlijk even met z’n tweeën aan de slag. Ik hoop dat u net als wij genieten van deze muziek van een vooraanstaand cellist uit de Londense Opera wereld uit die tijd! Wij vonden het niveau van deze Divertimenti erg hoog en vooral mooi. We hopen hier nog op door te kunnen gaan en wellicht kunnen we ze op een van de concerten spelen. We hopen u natuurlijk weer te ontmoeten als het weer kan om zo ons ensemble weer compleet te hebben!!
Duo Diederik & Erik: G. Cervetto: Divertimento Op.4 nr.3 in D klein
Quirine van Hoek, viool:
Voor mij heeft dit afgelopen jaar gek genoeg ook veel gebracht. Naast alle ellende kwam er tijd en energie vrij om op ontdekkingstocht te gaan naar nieuwe paden. Ik ben soms een rusteloos type, houd van afwisseling en het leren van nieuwe dingen. Dat bracht mij onder meer naar het oefenen met filmbewerking en dat bleek in december opeens verrassend goed van pas te komen voor het ensemble toen we een kerstfilmpje wilden opnemen. Omdat dit zo’n succes was én het voor ons musici goed is om af en toe opnames te maken van onszelf (dit houdt onze oren goed scherp!) bedachten we dit ‘In Focus’ project.
Ik had graag ook iets met Sören willen opnemen, maar dat is door de maatregelen niet gelukt. Wie weet kunnen we dat later nog inhalen…. Uiteindelijk viel de keus op de Koekoek sonate van Schmelzer met Pieter, een stuk dat perfect past bij het voorjaar dat in aantocht is. We hadden het een aantal jaren terug gespeeld en konden nu vrij spontaan de opname maken. Daarnaast kwam Marjolein met het voorstel voor een stuk voor twee altviolen, hartstikke leuk natuurlijk! Zeker omdat ik de altviool bespeel die vroeger van Marjolein haar vader was. Ik vond het ook heerlijk om me even in de diepe klanken van de altviool te storten. Ik houd er van om af en toe andere dingen te doen (zoals zangles, barokviool spelen of nu dus altviool spelen) omdat je dan toch weer met een frissere blik en een ander perspectief kunt kijken naar je eigen instrument.
De opnames heb ik gemaakt met vaste camera’s, op die manier kon ik dus ook mezelf filmen. Het monteren van alle bestanden is veel werk, maar je bent toch ook heel creatief bezig, wat het erg leuk maakt. Je let vooral op het beeld: wat ziet er mooi uit, wat is fijn om te zien en hoe houd je een opname toch spannend om naar te blijven kijken. Ik ben erg benieuwd wat jullie er van vinden! Het is toch ook wel spannend!”
Duo Quirine & Pieter: J.H. Schmelzer: Vioolsonate in A klein: Koekoek
Sören Leupold, chitarrone
Het seizoen 20/21 was een van de wispelturigste in mijn geschiedenis met Combattimento.
In de prachtige concerten met Isabelle van Keulen beleefde ik een heel persoonlijke terugblik. Mijn carrière begon tenslotte met het spel en de studie van de klassieke gitaar, wat ik in dit programma in het gitaarkwintet van Luigi Boccherini opnieuw mocht beleven. Ik had sinds een paar decennia geen gitaar meer in mijn bezit, maar sinds enige tijd heb ik voor deze muziek een zeer geschikte gitaar, een kopie van een 19e-eeuwse Staufer-gitaar. Het spelen van deze prachtige compositie met mijn ensemble was een absoluut hoogtepunt voor mij.
Daarnaast kwamen de beperkingen, in de loop van de pandemie, voor alle artiesten hard aan. Gelukkig overheersen vooral de positieve gevoelens. Er was veel solidariteit en hulp van verschillende kanten.
Ook Combattimento heeft alles geprobeerd om zo lang mogelijk concerten te laten plaatsvinden. Daar ben ik erg dankbaar voor. Toen dat niet langer mogelijk was, ontmoetten we elkaar nog steeds om verschillende video’s te maken. Helaas was het afgelopen februari door de wederzijdse risicobeoordeling van de landen niet mogelijk om naar Nederland te reizen. Dat is reden waarom ik in de DUO-opnames niet te zien ben. Toch maakte ik thuis een video van mijzelf. Ik heb deze gemaakt tijdens de voorbereiding voor een soloconcert dat helaas werd geannuleerd. Vanwege de veel extra tijd die ik thuis vanwege de pandemie doorbracht had ik de mogelijkheid om de voorbereiding voor dit concert te gebruiken en een opname te maken. Komende jaren wil ik graag nog meer solo-opnames op de barokluit maken van verschillende andere werken van Johann Sebastian Bach en van Silvius Leopold Weiss. Maar het meeste kijk ik uit naar het weer live kunnen spelen, en dan het liefste met Combattimento en u als publiek.
Sören: J.S. Bach: Uit solosonate voor viool Nr.1 in G klein, BWV 1001
Pieter Dirksen, klavecimbel:
De Duo-opnames werden gemaakt in de Caeciliakapel in Tiel, waar het clavecimbel dat ik in de concerten het meeste gebruikt doorgaans staat opgesteld. Ik ben daar al een kwart eeuw organist, maar op dit moment zijn er nog maar weinig kerkdiensten. Het is een middeleeuwse kloosterkerk, maar de kloostergebouwen eromheen zijn al vele eeuwen verdwenen. Het schip stamt uit de 15e eeuw, terwijl het koor in de vroege 16e eeuw werd vernieuwd; het is hoger dan het schip. In dit prachtig klinkende, laatgotische koor waar we ook zo nu en dan repeteren hebben we de opnames gemaakt. Het was heel goed om mijn collega’s weer te zien en een aantal fraaie stukken op te nemen, waaronder op speciaal verzoek een oude favoriet van mij: Johann Schops vioolbewerking van John Dowlands fameuze Pavana lachrymae. Maar ook ik ga echte concerten toch steeds meer missen, en we hopen U weer snel tegen te komen in de concertzaal om samen het avontuur van de muziek weer live te beleven!
Cynthia Freivogel, viool:
Over de Pavana Lachrymae van Johann Schop:
One of the remarkable things about the members Combattimento is their ability to be open to all kinds of possibilities in creating music together. 17th century music requires more knowledge about style and imagination and fantasy than some of the later baroque styles and it’s why I like it so much. I was so happy that Pieter was willing to tune the harpsichord in an older tuning system- what we call meantone. Some of the intervals are more pure and some less and it creates a lot more color and juicy texture. I wasn’t even thinking about the fact that it was a little daredevilish to play this kind of piece on the “modern” violin until I saw it later. There will be some of my Early Music purist friends who will be shocked to see me playing with a metal E string and a chin rest. (Which you would not have on a 17th century set up of a violin.) But the piece is just so beautiful and I am really happy how the video can show that bringing the mentality of open mindedness to the music can make a special performance no matter what instrument you are playing.
Duo Cynthia & Pieter: J. Schop: Pavana Lachrymae
Duo Marjolein & Pieter: M. Marais: enkele losse delen
Marjolein Dispa, altviool
Over Marais:
En waarom deze deeltjes van Marin Marais? Oorspronkelijk is deze muziek geschreven voor Viola da Gamba en Continuo.
Toen ik heel lang geleden de film “Tous les matins du monde” van Alain Corneau zag over o.a. Marin Marais, hoorde ik daarin prachtige muziek van deze componist. Ik ging op zoek of ik iets van een bewerking voor altviool kon vinden van M. Marais. En ja, een aantal oude dansen waren bewerkt.
Pieter stuurde me onlangs de originele Viola da Gamba versie.
Daar zijn we toen mee aan de slag gegaan, een fijn proces. En speciaal in deze lockdown tijd, heerlijk om weer samen te spelen!
Deze 3 deeltjes uit Marin Marais hebben we gekozen: Rondeau L’Agreable , La Provençale en La Matelotte
Ik ben dankbaar dat we al deze duo’s, zowel met Pieter als ook de W. F. Bach deeltjes voor 2 altviolen met Quirine hebben kunnen en mogen opnemen!
Hoop dat jullie het allen goed maken!
Veel luister plezier en dank aan Quirine die het geheel heeft opgenomen!
Ik hoop elkaar spoedig weer te zien!
Een warme groet! Marjolein
